Het stresssysteem heeft twee gezichten: het zet je aan tot actie en prestatie, maar kan zich ook tegen je keren.
Het stressmechanisme zorgt voor energie en extra 'power' om te kunnen werken en leven. Het helpt je te focussen, maakt je alert. Het zorgt voor concentratie tijdens een lastige opdracht. Het helpt je ook om uitdagingen aan te gaan. Dat is de ene kant van stress.
De andere kant van stress laat zich zien als we ons bedreigd voelen. Waar het in de oertijd om een beer ging, is de huidige stress psychisch of sociaal van aard. Of je nu piekert of lichamelijk bedreigd wordt, de stressreactie is hetzelfde: je lichaam reageert alsof het in een noodsituatie verkeert. Je hart gaat sneller slaan, je bloeddruk stijgt, de ademhaling versnelt, spieren spannen zich aan, je neemt scherper waar.
Tijdens een normale werkdag maak je van alles mee: kind naar de opvang, file, klantbezoek, moeizaam overleg. Het stresssysteem veert daarin mee. Vergelijk het met de thermostaat van de verwarming: het systeem wordt actiever als je een telefoontje met een lastige klant afhandelt of als je haast hebt. Maar daarna gaat de thermostaat weer naar de normale waarde.
We zijn niet gemaakt om dag in dag uit onder druk te staan. Dan ontregelt de thermostaat. Als die dagelijks regelmatig hoog staat, gaat terugkeer naar de normale stand niet meer snel en automatisch. Je lichaam raakt gewend aan die verhoogde thermostaat. Daardoor vergeet je hoe de oude situatie ook alweer voelde. De stresshormonen ondermijnen dan je gezondheid, slaap, stemming, productiviteit en relaties.
