Deze toolkit is in eerste instantie bedoeld om corporatiemedewerkers in hun dagelijks werk te ondersteunen bij het herkennen van verward gedrag en de omgang met/signaleren van verward gedrag bij huurders die zelfstandig wonen in een woning van de corporatie. Bij reguliere woningtoewijzing via het woonruimteverdeelsysteem weet je immers meestal niet of je te maken hebt met een huurder met bijvoorbeeld een GGZ-achtergrond. Corporaties bouwen en verhuren daarnaast ook specifieke woonvormen voor mensen met een zorgvraag en/of maken bij uitstroom uit GGZ- instellingen afspraken over begeleiding en zorg. In dit hoofdstuk enkele verwijzingen naar projecten en handreikingen.
Op dit moment verblijven er naar schatting 16.000 mensen in de opvang die bij voldoende goedkope en passende woningen (met name 1-2 kamerwoningen) en met de juiste begeleiding en ondersteuning zelfstandig kunnen wonen. In het actieprogramma Weer Thuis! maken woningcorporaties, gemeenten, opvanginstellingen en GGZ-organisaties afspraken over de uitstroom uit maatschappelijke opvang en beschermd wonen naar zelfstandig wonen in de wijk. Woningcorporaties zorgen daarbij voor de woningen, de zorgorganisaties voor de begeleiding. Het programma Weer Thuis! is een initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Aedes, Leger des Heils (LdH) en Federatie Opvang (FO), mede namens RIBW Alliantie, GGZ Nederland.
In 2016 en 2017 deed ook Platform31 een experiment genaamd Weer thuis in de wijk. Dertien samenwerkingsverbanden – van gemeente, woningcorporatie en GGZ-zorgaanbieder – gingen met elkaar en Platform31 aan de slag om de uitstroom uit voorzieningen te versnellen en te verbeteren. Dat leverde onder meer een handreiking met wijze lessen op.
De handreiking Zelfstandig wonen voor bijzondere doelgroepen (Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen- Zorg) geeft informatie over de organisatie en financiering van het wonen met zorg voor mensen met psychiatrische problemen of een lichte verstandelijke beperking. De werkwijze van hun samenwerkingspartners wijzigt, en daardoor huisvesten corporaties vaker huurders die voorheen geïndiceerd werden voor opvang of verblijf. Het is belangrijk dat deze doelgroep niet tussen wal en schip valt. Corporaties kunnen hierbij een belangrijke rol vervullen door op zoek te gaan naar een passende aanpak in nauwe samenwerking met de gemeente, zorgaanbieders en welzijnspartijen. De corporatiehandreiking geeft praktische informatie en beschrijft voorbeelden van lokaal maatwerk uit de corporatiepraktijk. In deze handreiking kan men ook lezen over de veranderingen en gevolgen van de huisvesting van mensen met psychiatrische problemen en wat een lokale samenwerking met onder meer gemeentes en zorg- en welzijnsorganisaties kan opleveren. Ook is er aandacht voor het toewijzen van woningen aan deze bijzondere doelgroep en het tijdig signaleren van problemen.
In sommige gevallen huurt de bewoner een woning van de woningcorporatie via een zorgorganisatie. Het kan bijvoorbeeld gaan om een zorgorganisatie die appartementen van een corporatie doorverhuurt aan cliënten, waarbij de zorgorganisatie begeleiding verzorgt. De overheid stelt strenge eisen aan deze zogeheten intermediaire verhuur, om te zorgen dat deze sociale huurwoningen op de juiste manier worden toegewezen aan de doelgroep. De handreiking Met zorg verhuurd van Aedes en Platform31 (juli 2017) helpt woningcorporaties om de toewijzing en verantwoording van intermediaire verhuur goed te regelen.
Op de website van Aedes worden regelmatig nieuwe publicaties en informatie over het thema verward gedrag gepubliceerd. Door een profiel aan te maken op www.aedes.nl en in te stellen dat je alerts wil ontvangen over de onderwerpen bijzondere doelgroepen, leefbaarheid en wonen en zorg, blijf je op de hoogte. Ervaringen delen met en vragen stellen aan collega-corporaties kan via de online Aedes- communities Leefbaarheid en Wonen en zorg op www.communities.nl.
